- یکشنبه, 22 اسفند
- 0 دیدگاه
اکتروپیون چشم که به عنوان برگشت لبه پلک به سمت بیرون نیز شناخته میشود، یکی از اختلالات پلکی است که تاثیر قابل توجهی بر سلامت چشم میگذارد. این وضعیت اغلب باعث خشکی چشم، تحریک و افزایش خطر عفونتهای چشمی میشود. اکتروپیون بیشتر در افراد مسن دیده میشود و عواملی مانند آسیبدیدگی، التهاب یا جراحیهای قبلی نیز در بروز این بیماری نقش دارند. در این مقاله، به بررسی علل، علائم و گزینههای درمانی اکتروپیون میپردازیم. در این مقاله، ما علت، علائم، راههای تشخیص و درمان این بیماری را بررسی میکنیم. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با این مشکل مواجه هستید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
اکتروپیون چشم چیست؟
اکتروپیون چشم وضعیتی است که در آن لبه پلک پایین به سمت بیرون میچرخد، به طوری که سطح داخلی پلک نمایان شده و تماس پلک با چشم کمتر میشود. این مشکل باعث میشود اشک بهدرستی روی سطح چشم پخش نشود و به جای آن از چشم جاری شود. این بیماری موجب بروز علائمی مانند: خشکی، سوزش و حساسیت چشم میشود. این بیماری معمولاً در افراد مسن رخ میدهد و علاوه بر کهولت سن دلایل دیگری مانند: آسیبدیدگی، التهاب، جراحیهای قبلی یا حتی ضعف عضلات پلک دارد. بیماری اکتروپیون چشم نیاز به درمان دارد تا از مشکلات جدیتر جلوگیری شود.
همچنین درمورد انتروپیون چشم نیز بخوانید.
نحوه عملکرد عملکرد چشم
به صورت کلی چشم سه جزء اصلی دارد که عملکرد چشم را کنترل میکنند. این اجزا شامل قرنیه، شبکیه و عصب بینایی میشوند که عملکرد چشم را کنترل میکنند. قرنیه در قسمت جلویی کره چشم قرار میگیرد و دو وظیفه مهم دارد. اولین وظیفه این است که پرتوهای نور را به داخل چشم هدایت میکند و آنها را روی پرده شبکیه متمرکز میکند. وظیفه دیگر قرنیه این است که از ساختارهای داخل کره چشم محافظت کند.
شبکیه یکی دیگر از اجزای عملکردی چشم است که از بافت حساس به نور و رنگ تشکیل شده و در پشت چشم قرار دارد. تبدیل تکانههای بصری به سیگنالهای الکتریکی وظیفه شبکیه است. همچنین، عصب بینایی نیز سیگنالهای الکتریکی را از شبکیه به مغز منتقل میکند. مغز نیز این سیگنالها را تفسیر میکند و امکان درک اطلاعات نورها و رنگهای دریافتی توسط چشم را فراهم میکند.
علت ایجاد اکتروپیون چشم
کهولت سن یکی از اصلیترین دلایل بروز اکتروپیون چشم است، اما تنها دلیل بروز این بیماری نیست. دیگر علتهای مختلفی اکتروپیون شامل مشکلات مادرزادی، عوارض ناشی از برخی جراحیها، آسیب به چشم و ... میشوند. در ادامه به دلایل این بیماری به صورت مختصر اشاره میکنیم، علل اصلی اکتروپیون عبارتند از:
- افزایش سن: افزایش سن معمولا با ضعیف شدن عضلات پلک همراه است، ضعف عضلانی نیز باعث میشود که پلک شل شود و پلک به سمت بیرون بچرخد و به اصطلاح بیمار دچار اکتروپیون چشم شود.
- شرایط مادرزادی: بسیار نادر است که کودک با اکتروپیون متولد شود، اما برخی مشکلات در دوران بارداری رخ میدهد که باعث رشد ناقص عضلات پلک میشوند. از جمله این عوامل میشود به سندروم داون و ایکتیوز هارلکین اشاره کرد.
- ضربه یا سوختگی پلکها: در بسیاری از موارد که افراد دچار اکتروپوین میشوند، علت اصلی آسیبهای چشمی مانند ضربه و سوختگی هستند. این عوامل باعث آسیب به عضله و ساختار چشم میشوند که در نهایت منجر به برگشت پلک به بیرون یا اکتروپیون میشوند.
- جراحی یا رادیوتراپی پلک: به صورت کلی بسیار نادر است که این روشهای درمانی باعث اکتروپیون شوند، اما عوارض ناشی از جراحی پلک، مخصوصا زمانی که جراحی ناموفق باشد یا توسط پزشک کم تجربه انجام شود، باعث آسیب و درنهایت بروز عوارضی مانند اکتروپیون میشود. رادیوتراپی پلک نیز ممکن است باعث آسیب به عضله یا پوست پلک شود.
- پلک پکاهش وزن سریع: کاهش وزشن ناگهانی و سریع باعث از بین رفتن چربی یا بافتهای زیر پلک میشود. این وضعیت نیز موجب شل شدن پوست صورت و درنتیجه برگشت پلک پایین به سمت بیرون میشود.
- فلج عصب صورت: همانطور که اشاره کردیم، هرگونه آسیب به عصب صورت و چشم، باعث بروز عوارضی مانند اکتروپیون میشود. فلج صورت ناشی از سکته مغزی یا سایر شرایط بالینی از جمله عواملی است که به عصب صورت و پلک آسیب میرساند. فلج صورت ناشی از سکته معمولا باعث افتادگی در یک طرف صورت میشود.
علائم اکتروپیون چشم
اکتروپیون چشم باعث ایجاد علائم مختلفی در بیمار میشود که یکی از مهمترین آنها تغییر شکل ظاهری پلک پایین و ایجاد افتادگی پلک است. این بیماری، باعث کاهش سطح تماس پلک با چشم میشود که این وضعیت نیز باعث بروز برخی علائم مانند خشکی چشم میشود. همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، این بیماری باعث بروز علائم مختلفی مانند: سوزش، قرمزی و ... میشود. به صورت کلی علائم اکتروپیون چشم عبارتند از:
- قرمزی و تحریک شدن چشم
- خشکی چشم
- احساس سوزش چشم
- عفونتهای مکرر چشم
- درد خفیف چشم
- آبریزش چشم
- کاهش بینایی
- حساسیت به محرکهای نوری
تشخیص اکتروپیون چشم
اولین اقدامی که پزشک برای تشخیص اکتروپیون انجام میدهد، معاینه چشم است. پزشک با مشاهده ظاهر پلک میتواند به راحتی اکتروپیون را تشخیص دهید. در این معاینه پزشک علائمی مانند: خشکی چشم، قرمزی و ... را بررسی میکند. همچنین برای تشخیص این بیماری، چشم پزشک قدرت عضلات صورت را نیز بررسی میکند. انجام این معاینه به چشم پزشک کمک میکند فلج عصب صورت را تشخیص دهد.
روشهای درمان اکتروپیون چشم
به دلیل این که اکتروپیون باعث خشکی شدید چشم میشود، اولین اقدام درمانی، تجویز اشک مصنوعی یا انواع دیگر قطرهها یا پمادها برای افزایش رطوبت چشم توسط پزشک است. در صورتی که اکتروپیون به دلیل یک بیماری پوستی باشد، پزشک ابتدا بیماری پوستی را درمان میکند. پس از درمان علت اصلی، اگر شما کاندید مناسبی برای جراحی باشید، معمولا پزشک شما جراحی را برای درمان اکتروپیون توصیه میکند. اکثر روشهای جراحی برای درمان اکتروپیون به صورت سرپایی انجام میشوند، یعنی میتوانید همان روز به خانه بروید.
در جراحی، پزشک بخشی از پلک (معمولاً در لبه بیرونی چشم) را برمیدارد و رباطها را به موقعیتی سفتتر وصل میکند. پزشک در این جراحیها تلاش میکند که پلکها دوباره روی هم قرار بگیرند و پونکتوم (حفرهای که اشکها در حفره بینی جاری میشوند) در محل صحیح قرار گیرد. برخی از جراحیهای اکتروپیون، مانند جراحی برای اصلاح اسکار (جای زخم) نیاز به پیوند پوست دارند و در برخی موارد، ممکن است برای رفع کامل اکتروپیون به بیش از یک عمل جراحی نیاز داشته باشید.
عوارض درمان نشدن اکتروپیون چشم
به صورت کلی اگر اکتروپیون به موقع درمان شود، عوارض خاصی برای بیمار ایجاد نمیکند. اما در صورتی که این بیماری درمان نشود، به دلیل ایجاد خشکی چشم، ملتحمه (غشایی که کره چشم و قسمت داخلی پلکها را میپوشاند) و قرنیه خاصیت روانکنندگی خود را از دست میدهند و در نتیجه چشم دچار التهاب ثانویه میشود. اگر التهاب ثانویه طولانی مدت باشد نیز باعث زخم و سوراخ شدن قرنیه میشود. همچنین به دلیل خشکی چشم ناشی از اکتروپیون، بیمار دچار مشکلاتی مانند تاری دید و درموارد نادر، از دست دادن بینایی میشود. بنابراین توصیه میشود با مشاهده اولین علائم بیماری با پزشک مشورت کنید. پروفسور رجبی یکی از برترین جراحان چشم در ایران و جهان هستند که سابقه درخشانی در درمان بیماریهای چشمی دارند. شما میتوانید برای درمان اکتروپیون و پیشگیری از عوارض این بیماری به پرفسور رجبی مراجعه کنید.
پیشگیری از اکتروپیون چشم
اقداماتی وجود دارند که بهتر است برای محافظت از چشم و پلک و برای پیشگیری از اکتروپیون چشم انجام دهید. به عنوان مثال، بهتر است مراقب باشید که پلکها را خیلی محکم نمالید تا از آسیب به عضله پلک جلوگیری شود. همچنین بهتر است که از پوست و چشمان خود در برابر نور شدید خورشید محافظت کنید و از عینک آفتابی استفاده کنید. دیگر اقدام مهم برای پیشگیری از اکتروپیون این است که در محیط کار از عینک ایمنی استفاده کنید. در صورتی که از لنزهای تماسی استفاده میکنید، هنگام گذاشتن و بیرون آوردن لنز، همیشه از تمیز بودن دستهایتان مطمئن شوید.
کلام پایانی
چشمها و پلکها از مهمترین اجزای صورت هستند که باید به سلامت آنها اهمیت دهید. هنگامی که متوجه شدید چیزی در مورد چشمها یا بینایی شما تغییر کرده است، بهتر است در سریعترین زمان به پزشک مراجعه کنید تا از بروز مشکلات جدی پیشگیری کنید. در بسیاری از موارد افراد تغییرات در پلک را جدی نمیگیرند، اما همانطور که توضیح دادیم عوارض درمان نشدن اکتروپیون، ممکن است بسیار جدی و خطرناک باشند. اکتروپیون یک بیماری چشمی جدی است و در صورت عدم درمان به بینایی شما در آینده آسیب میرساند.
