علت پتوز چشم
برای جلوگیری از افتادگی پلک، تمام ساختارهایی که آن را در جای خود نگه میدارند باید بهخوبی کار کنند؛ عضله بالابرنده پلک فوقانی، عضله اربیکولاریس، صفحه عصبی عضلانی و عضله مولر (عضله تارسال فوقانی). هنگامی که هرکدام کار خود را انجام میدهند، حاشیه پلک بالایی 1-2 میلیمتر بالای قرنیه متوقف میشود و 9-10 میلیمتر از پلک پایین فاصله دارد. در غیر این صورت، پتوز پلک رخ میدهد. تفاوت اصلی بین پتوز مادرزادی و پتوز اکتسابی بر اساس علل آن ایجاد میشود.
پتوز مادرزادی
پتوز مادرزادی وضعیتی است که از بدو تولد وجود دارد و معمولاً به دلیل رشد ناقص عضله بالابرنده ایجاد میشود. گاهی اوقات، میتواند توسط یک نقص ژنتیکی یا کروموزومی یا یک اختلال عملکرد عصبی مشخص شود. چندین زیرمجموعه وجود دارد:
پتوز مادرزادی ساده شایعترین است و میتواند خود را با درجات مختلفی از شدت نشان دهد. برای جبران رشد ناقص عضله بالابر، کودک عضله پیشانی را منقبض میکند و تمایل دارد سر را به طرفین حرکت دهد و خطر ایجاد انحنای ستون فقرات یا ایجاد استرابیسم را در پی دارد (به همین دلیل لازم است سریع مداخله شود. اصلاح پتوز)؛
ما از پتوز مادرزادی مرتبط با ناهنجاریهای حرکتی چشمی - پلک صحبت میکنیم، زمانی که مشکل به دلیل فعالیت ناکافی عضله راست فوقانی، فلج مادرزادی عصب جمجمهای III، به سندرم مارکوس گان (که از آن رنج میبرد، به طور غیرارادی پلک را در هنگام باز کردن باز میکند). دهان یا یک ناهنجاری.
پتوز اکتسابی
پتوز اکتسابی در دوران بزرگسالی رخ میدهد و در بیشتر موارد به دلیل روند طبیعی پیری است. پتوز نوروژنیک میتواند منشأ مرکزی یا محیطی داشته باشد. در مورد اول اغلب به دلیل ضایعات لوب پیشانی یا تمپورال است و با فلج عضلات موجود در حفره مداری همراه است. در مورد دوم، در عوض به دلیل تغییر عصب جمجمه ایجاد میشود.
پتوز چشم در کودکان
نوزادانی که با پتوز متولد میشوند دارای پتوز مادرزادی پلک هستند که ممکن است به دلیل شکلگیری ناقص عضلات بالابرنده پلک باشد. برای غلبه بر مانع و بهتر دیدن، کودک بهزودی موقعیت غیرعادی سر را به خود میگیرد، مانند کج کردن سر به عقب با بالابردن چانه و اخم کردن برای بالابردن هرچه بیشتر پلکها و در نتیجه بهبود بینایی. پتوز پلک اغلب با سایر بیماریهای چشمی مانند استرابیسم، تومورها و تصاویر سندرمی همراه است. داشتن پتوز پلک برای کودک به معنای خطر ابتلا به آمبلیوپی (تنبلی چشم) است، علاوه بر این، چشم مبتلا به پتوز شانس بیشتری برای ابتلا به آستیگماتیسم دارد.
سایر علل پتوز چشم عبارتند از:
- میاستنی گراویس، بیماری که باعث ضعف شدید عضلانی میشود.
- سندرم جنین الکل، یک بیماری جدی جنینی ناشی از مصرف الکل توسط مادر در دوران بارداری.
- ناهنجاریهای مادرزادی
- عفونت یا التهاب پلک
- عقبماندگی ذهنی
- دیستروفی عضلانی
- تومورها
- سکته مغزی
- دیابت
در ممورد درمان پتوز چشم بیشتر بخوانید!
علت انواع پتوز چشم
پتوز چشم یک پدیده طبیعی در برخی افراد است. علت انواع این پدیده ممکن است متنوع باشد و شامل پتوز میوژنیک، پتوز مکانیکی یا پتوز نوروتوکسیک باشد. در ادامه به بررسی بیشتر هر یک از علت انواع پتوز چشم پرداختهایم.
پتوز میوژنیک
که از یک اختلال عضلانی، بهعنوانمثال میوپاتی یا نقص در انتقال تکانههای عصبی در سطح صفحه عصبی عضلانی ناشی میشود. پتوز میوژنیک میتواند پیری باشد یا بهندرت با سندرمهای میوپاتیک مرتبط باشد. اولی در اثر چرخش فیبرهای عضلانی عضله بالابر و عضله مولر (عضله تارسال فوقانی، درگیر در حرکت پلک) ایجاد میشود، دومی بسیار کمتر است و به دلیل بیماریهای نادر است.
پتوز نوروژنیک، مرتبط با نقص عصبی، بهعنوانمثال فلج عصب حرکتی چشم یا تغییر عصب در سیستم سمپاتیک که بر عملکرد عضلات چشم تأثیر منفی میگذارد. این میتواند به دلایل مختلف، مانند وجود یک بیماری عروقی، یک فرآیند التهابی، یک تومور یا یک ماده سمی رخ دهد.
پتوز آپونورتیک معمولاً در افراد مستعد به دلیل تروما یا متعاقب جراحی (برای جداشدن شبکیه، برای آب مروارید) رخ میدهد و به دلیل باز شدن یا قطع شدن آپونوروز (تاندونی که پلک را بالا میبرد) است.
پتوز مکانیکی
به دلیل وجود مثلاً تومورهای چشمی، اسکارها، تودههای خوشخیم مداری، ادم، ... یعنی تمام آن شرایطی است که فضای داخل چشم را اشغال میکند و میتواند باعث دررفتگی و یا فشار شود. روی ساختارهای چشم و در نتیجه روی عضلات و عصبدهی پلک فوقانی.
پتوز نوروتوکسیک
به دلیل مسمومیت است و ازآنجاییکه اغلب با علائم شدید دیگری همراه است، باید بهعنوان یک فوریت درمان شود.