- سه شنبه, 24 خرداد
- 0 دیدگاه
فلج بلز (نوعی فلج عصب صورت) ضعف یا فلج ناگهانی ماهیچه‌های یک طرف صورت به دلیل عملکرد نادرست عصب جمجمه هفتم (عصب صورت) است. این عصب ماهیچه‌های صورت را حرکت می‌دهد، غدد بزاقی و اشکی را تحریک می‌کند، به دو سوم جلوی زبان اجازه می‌دهد طعم ها را تشخیص دهد و عضله درگیر در شنوایی را کنترل می‌کند. علت فلج بلز می‌تواند یک عفونت ویروسی یا یک اختلال ایمنی باشد که باعث تورم عصب صورت میشود. افراد مبتلا امکان دارد در پشت گوش احساس درد کنند، سپس یک طرف صورت آنها ضعیف یا کاملا فلج شود و نتوانند با جلوی زبان در سمت آسیب دیده مزه کنند.
علائم فلج بل
در فلج بل، درد پشت گوش می‌تواند اولین علامت باشد. ماهیچه‌های صورت به طور ناگهانی ضعیف می‌شوند، معمولا در عرض چند ساعت. این اثر از ضعف خفیف تا فلج کامل متغیر است. در عرض 72-48 ساعت، ضعف به حداکثر شدت خود می‌رسد. فقط یک طرف صورت تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در فلج بل، صورت صاف و بی حالت میشود. با این حال، اخم کردن، پلک زدن حرکاتی دشوار یا غیرممکن در ناحیه آسیب دیده هستند. برای اکثر افراد، صورت بی حس یا سنگین است، اگرچه حساسیت آن طبیعی است. بستن چشم‌ها در سمت آسیب دیده ممکن است دشوار باشد. افراد نمی‌توانند چشمان خود را به طور کامل ببندند و کمتر پلک بزنند. علاوه بر این، چشم‌ها هنگام بسته شدن تمایل دارند به سمت بالا بچرخند.
تولید بزاق و اشک می‌تواند مختل شود. افراد دچار خشکی چشم و دهان می‌شوند یا آب دهانشان آبریزش کند. از آنجایی که اشک کمتری تولید میشود و چشم‌ها کمتر پلک می‌زنند (پلک زدن به مرطوب نگه داشتن سطح چشم کمک می‌کند)، چشم‌ها خشک می‌شوند و باعث درد و خطر آسیب می‌شوند. آسیب چشم معمولا جزئی است، اما اگر چشم به روش دیگری مرطوب و محافظت نشود، می‌تواند جدی باشد.
تشخیص فلج بل
معمولاً فلج عصب صورت را می توان بر اساس علائم تشخیص داد و از سایر اختلالات افتراق داد. به عنوان مثال، فلج بل را می‌توان از سکته مغزی تشخیص داد، زیرا سکته مغزی معمولاً باعث ضعف فقط در قسمت پایینی یک طرف صورت میشود و نه در تمام صورت. افرادی که دچار سکته مغزی شده‌اند ممکن است به سختی چشمان خود را بازکنند و اخم کنند. علاوه بر این، سکته مغزی معمولاً باعث ضعف در بازو و یا پا میشود.
پزشکان می‌توانند فلج بل را از سایر اختلالات کمتر شایع که باعث فلج عصب صورت می‌شوند (مانند تومورها، بیماری لایم، سایر عفونت‌ها، سارکوئیدوز، دیابت و شکستگی جمجمه) تشخیص دهند. این اختلالات دیگر عموماً علائم مختلفی ایجاد می‌کنند و در بسیاری از آنها علائم کندتر ایجاد می‌شوند. بنابراین، اگر پزشکان مطمئن نباشند که فلج بل علت این اختلال است یا اینکه علائم به تدریج ایجاد شده است، آزمایشاتی از جمله آزمایشات زیر را انجام می‌دهند.
- آزمایشات خون
- اشعه ایکس
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- توموگرافی کامپیوتری (CT) مغز
برای مثال، آزمایش خون برای بررسی علل دیگر فلج عصب صورت مانند بیماری لایم و اشعه ایکس قفسه سینه برای بررسی سارکوئیدوز انجام میشود. پزشکان معمولاً می‌توانند سایر علل را بر اساس علائم و نتایج این آزمایشات رد کنند. افراد نمی‌توانند با جلوی زبان در سمت آسیب دیده مزه کنند. گوش در سمت آسیب دیده می‌تواند صداها را به صورت غیرعادی بلند درک کند (وضعیتی به نام هایپراکوزیس) زیرا عضله‌ای که پرده گوش را کشیده است فلج شده است. عضله در گوش میانی قرار دارد.
آیا فلج بل درمان میشود؟
بله. اگر علائم کمتر از 48 ساعت وجود داشته باشد، یک کورتیکواستروئید مانند پردنیزون به صورت خوراکی برای کاهش تورم عصب تجویز میشود. مصرف کورتیکواستروئید کمی بهبود حرکت را تسریع و بهبود می‌بخشد. از جمله داروهای ضد ویروسی که در برابر علل شایع فلج بل موثر هستند مانند آسیکلوویر، فامسیکلوویر یا والاسیکلوویر که برای درمان ویروس هرپس سیمپلکس و ویروس هرپس زوستر استفاده می‌شوند. با این حال، گاهی اوقات داروهای ضد ویروسی همراه با یک کورتیکواستروئید تجویز میشود. مشخص نیست که آیا این ترکیب موثرتر از یک کورتیکواستروئید به تنهایی است یا خیر.
اگر چشم به طور کامل بسته نشود، باید از خشکی محافظت شود تا خطر آسیب به چشم کاهش یابد. برای این منظور از قطره‌های چشمی متشکل از اشک مصنوعی یا محلول نمکی استفاده میشود. افراد ممکن است نیاز داشته باشند که گاهی اوقات، به ویژه هنگام خواب، از چسب چشم استفاده کنند. به ندرت، در موارد شدید، پلک بالا و پایین به هم بخیه میشود.
کلام آخر
هنگامی که فلج صورت جزئی باشد، اکثر افراد بدون توجه به اینکه آیا درمان میشود یا نه، طی چند ماه به طور کامل بهبود می‌یابند. برای تشخیص فلج بل ممکن است آزمایش‌هایی (مطالعات هدایت عصبی و الکترومیوگرافی) برای کمک به پیش‌بینی احتمال بهبودی انجام شود. برخی افراد به طور کامل بهبود نمی‌یابند. ماهیچه‌های صورت آنها ممکن است ضعیف باقی بمانند و باعث کج صورت شوند.
