- پنجشنبه, 12 اسفند
- 0 دیدگاه
دستگاه اشکی از گروهی از ساختارها تشکیل شده است که مسئول تولید اشک، پخش آن در اطراف کره چشم و تخلیه آنها به سمت سوراخ‌های بینی است. کیسه اشکی بخشی از دستگاه اشکی است که اشک را تولید و تخلیه می‌کند، زیرا مجاری اشکی را به مجرای اشکی متصل می‌کند. اشک در غدد اشکی تولید می‌شود و از طریق پلک‌زدن از طریق نقاط اشکی، کیسه اشکی، مجرای اشکی بینی و در نهایت از سوراخ‌های بینی عبور می‌کند.هنگامی که مجرای اشک مسدود می‌شود، اشک نمی‌تواند تخلیه شود و روی پلک سرریز شود. تجمع اشک می‌تواند باعث ایجاد عفونت چشمی شود. جراحی برای انسداد مجاری اشکی، در صورت انسداد زیاد (تنگی) در مجاری خروجی اشکی که باعث اشکی (Epiphora) می‌شود، مجاری اشکی هر دو دارای انسداد به حدی هستند که با روش‌های بدون خون نمی‌توان آنها را مجدداً کانال کرد.
انسداد مجرای اشکی چیست؟
انسداد مجاری اشکی می‌تواند مادرزادی باشد. (در موارد سوراخ شدن دریچه هاسنر یا در موارد شدیدتر به دلیل آترزی مجرای اشکی رخ می‌دهد.)
انسداد اکتسابی شایع‌ترین است. در مورد بیماری التهابی مزمن که مجاری اشکی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد رخ می‌دهد و اغلب با آسیب‌شناسی توده صورت، انحراف تیغه بینی یا ترومای صورت مرتبط است که اغلب به تومورهایی مرتبط است که صورت را تحت‌تأثیر قرار داده‌اند.
علل انسداد مجاری اشکی می‌تواند موارد زیر باشد:
- عفونت، حاد یا مزمن
- ضربه
- ناهنجاری‌ها
- تومورها
درمان‌ها
درمان برای اهداف زیر صورت می‌گیرد :
- اشک گیر افتاده در مجرای اشک یا کیسه اشک را تخلیه کنید.
- با ریزش بیش از حد از پلک تا گونه‌ها مبارزه کنید.
- علائمی مانند روم اضافی در چشم و قرمزی چشم را متوقف کنید.
- با عفونت‌های مکرر کیسه اشکی مبارزه کنید.
- ازبین‌بردن توده‌ای که معمولاً در گوشه داخلی چشم ایجاد می‌شود که بیشتر به‌عنوان موکوسل شناخته می‌شود .
- این روش جراحی را می‌توان با داکریوسیستکتومی (برداشتن کیسه اشکی) ترکیب کرد.
جراحی انسداد مجرای اشکی به دو صورت زیر است:
تنگی‌هایی که بر سوراخ اشکی و کانالیکلوس (تنگی فوقانی) مجاری اشکی تأثیر می‌گذارد، با رفع انسداد و در صورت لزوم، استنت یا بریس درمان می‌شود. اگر بررسی‌های تشخیصی منشأ مسیرهای استخوان یا بافت نرم اندام را تأیید کند، جراحی DCR (داکریوسیستورینوستومی) تنها راه‌حل درمانی برای این آسیب‌شناسی است.
در برخی موارد نیز درمان شامل یک تکنیک بین‌رشته‌ای به نام آندوسکوپی اندونازال است.
جراحی آندوسکوپی اندونازال مجرای اشک:
روش سنتی شامل بازکردن انسداد مجاری اشکی توسط چشم‌پزشک از طریق یک برش بین هرم بینی و گوشه داخلی چشم بود.
جراحی آندوسکوپی مجاری اشکی ناشی از یک رویکرد چندرشته‌ای است که بین چشم‌پزشک و متخصص گوش و حلق و بینی همکاری می‌کند. این یک تکنیک مدرن است که امکان تجسم و کانالیزاسیون مجاری اشکی را بدون دسترسی خارجی فراهم می‌کند.
بنابراین هیچ برشی ایجاد نمی‌شود، از مخاط بینی با آزادکردن کیسه اشکی، برداشتن موانعی که باعث انسداد شده‌اند و جریان طبیعی اشک را بازیابی می‌کند، به آن دسترسی پیدا می‌کند.
این تکنیک به طور هم‌زمان امکان تصحیح آسیب‌شناسی رینوسینوسال (التهاب سینوس‌های بینی و پارانازال) را که اغلب با انسداد مسیر اشکی همراه است، می‌دهد.
جراحی انسداد مجاری اشکی (داکریوسیستورینوستومی خارجی) چگونه انجام می‌شود؟
داکریوسیستورینوستومی شامل ایجاد یک سوراخ در استخوان بینی است که به‌عنوان یک مسیر جایگزین برای تخلیه اشک عمل می‌کند. داکریوسیستورینوستومی خارجی با ایجاد برشی در پوست برای برداشتن استخوان اشکی و اتصال مخاط بینی بالای یک لوله سیلیکونی انجام می‌شود .هر دو درمان را می‌توان به‌صورت سرپایی و تحت‌تأثیر بی‌حسی موضعی انجام داد.
معمولاً پس از داکریوسیستورینوستومی، بیمار با پروتزی به خانه می‌رود که به باز نگه‌داشتن کانال زهکشی جدید کمک می‌کند و امکان نفوذپذیری صحیح اشک را فراهم می‌کند. عمل جراحی به‌صورت انتخابی و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود (بی‌حسی موضعی نیز امکان‌پذیر است) و شامل یک زخم پوستی کوچک (حدود 15 میلی‌متر) است که بین گوشه داخلی لبه پلک و بال بینی بخیه می‌شود. در موارد منتخب این امکان وجود دارد که جراحی به‌صورت ترانس ملتحمه و بدون برش پوست انجام شود.
میزان موفقیت جراحی انسداد مجرای اشکی تقریباً 75 درصد است.بنابراین، رفع انسدادی که مانع از پارگی می‌شود را نمی‌توان در 100 درصد موارد تضمین کرد.
مراقبت بعد از عمل ساده و بدون عارضه
دوره بعد از عمل جراحی انسداد مجرای اشکی بسیار ساده است. در بیشتر موارد، چشم‌پزشک داروهای ضدالتهابی، آنتی‌بیوتیک پیشگیرانه و ضد احتقان بینی را برای بیمار تجویز می‌کند .درمان و پروتز درناژ باید تا زمانی که پزشک لازم می‌داند طبق ارزیابی‌های بعد از جراحی حفظ شود.
خطرات حین عمل جراحی برای انسداد مجاری اشکی
ممکن است هر یک از موارد زیر اتفاق بیفتد:
- خونریزی (نسبتاً نادر).
- منابع خونریزی می‌تواند رگ‌های پوستی، رگ‌های زاویه‌ای، عروق اتموئید، رگ‌های تغذیه‌کننده استخوان و رگ‌های مخاط بینی باشد. ظاهر استثنایی خونریزی‌های اربیتال (بنابراین در پشت چشم) نیز در مقالات گزارش شده است که بااین‌حال باعث اختلال بینایی نمی‌شود.
- پارگی سلول‌های اتموئیدی که منجر به آمفیزم گذرا مدار می‌شود.
- ضایعه درج عضله مایل کوچک‌تر (استثنایی؛ شرح داده شده در ادبیات).
- نشت مایع مغزی نخاعی (استثنایی)؛ معمولاً خودبه‌خود بهبود می‌یابد. مواردی شرح داده شده است که در آنها مداخله ترکیبی جراح مغز و اعصاب موردنیاز بود.
بعد از عمل
حتی پس از مداخلات بدون عوارض حین عمل ممکن است رخ دهد:
- خونریزی بینی (نسبتاً نادر).
- می‌تواند در دوهفته اول پس از جراحی به شکل سبک مداخله کند.
- همچنین به همین دلیل باد کردن شدید بینی توصیه نمی‌شود.
- احتمال خونریزی شدید که نیاز به مشاوره گوش و حلق و بینی داشته باشد بسیار نادر است.
- اسکار هیپرتروفیک.
- معمولاً جای زخم پوست برای مدتی حدوداً سه‌ماهه سفت شده و کمی برجسته می‌شود و پس از آن ناپدید می‌شود.
- هم پمادهای نرم‌کننده بعد از برداشتن بخیه‌ها (که بعد از حدود 8 روز اتفاق می‌افتد) و هم ماساژ روی بال بینی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- به طور استثنایی، به‌ویژه در مورد مستعد ابتلا به کلوئیدها، برش می‌تواند منجر به ایجاد اسکار بند کمانی یا پرده (کاذب اپیکانتوس) شود.
- در صورت وجود شرایط خاصی که مداخله را پیچیده می‌کند، عوارض دیگری ممکن است (مانند شرایط آسیب‌زا، عمل‌های مجدد).
- این نوع مداخله به منزله بازسازی وضعیت طبیعی نیست، بلکه یک بای‌پس بر اساس وجود، بازبودن و موقعیت صحیح لوله است.
- بدیهی است که انسداد در سمت ملتحمه یا بینی، جابه‌جایی یا ازبین‌رفتن لوله می‌تواند از علل شکست باشد.
- بااین‌حال، در بسیاری از موارد، لوله را می‌توان گرفتگی یا تغییر موقعیت داد.
بعد از جراحی مجاری اشکی چه باید کرد؟
پس از جراحی، بیمار تحت معاینات چشمی از جمله شستشوی لومن لوله با مهلت تعیین شده توسط پزشک قرار می‌گیرد.این بررسی‌ها برای ارزیابی پیشرفت مداخله کاملاً ضروری است. سهل‌انگاری در پیگیری درمان بعد از عمل و ضرب‌الاجل معاینات تخصصی می‌تواند نتیجه را تحت‌تأثیر قرار دهد و عوارضی را ایجاد کند.
