فلج بلز یک شروع ناگهانی ضعف در یک طرف صورت است. زمانی اتفاق میافتد که یک عصب در صورت (به نام عصب صورت) متورم و فشرده میشود. فقط یک طرف صورت تحت تأثیر قرار میگیرد وضعیف و آویزان میشود. فلج صورت معمولاً با داروهای کورتیکواستروئیدی درمان میشود برای اکثر مبتلایان، این وضعیت در عرض چند ماه حتی بدون درمان بهبود مییابد. فلج بل یک اختلال ناشی از ضربه به عصب هفتم جمجمهای است که منجر به فلج و سفتی عضلات صورت میشود.
این اختلال معمولاً فقط یک طرف صورت را تحت تأثیر قرار میدهد. در حالی که فلج بل میتواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد، تحقیقات نشان میدهد افراد مبتلا به دیابت و کسانی که از عفونتهای ویروسی بهبود مییابند بیشترین خطر ابتلا به این اختلال را دارند. در بیشتر موارد، فلج بل یک مسئله موقتی است و اکثر بیماران بهبودی کامل پیدا میکنند. هر فردی که فلج بل تشخیص داده میشود به درمان نیاز ندارد و کسانی که نیاز به مداخله پزشکی دارند طیف وسیعی از گزینههای درمانی را دارند.
علت فلج بلز چیست؟
علت فلج بل همیشه مشخص نیست. عفونت میتواند باعث تورم عصب شود. در برخی موارد، این بیماری توسط یک ویروس ایجاد میشود، مانند ویروسی که باعث زونا، تبخال، مونونوکلئوز یا آنفولانزا میشود.
علائم فلج بلز چیست؟
فلج بل یک نوع فلج عصب صورت است که در ابتدا تصور میشد علت قابل شناسایی ندارد (فلج عصب صورت ایدیوپاتیک). با این حال، شواهد کنونی نشان میدهد که در برخی موارد، فلج بل میتواند ناشی از یک عفونت ویروسی یا یک بیماری دیگر باشد.
علائم به طور ناگهانی، معمولا در عرض چند ساعت ظاهر میشوند و در عرض 48 تا 72 ساعت به اوج خود میرسند. فلج بل باعث ضعیف شدن ماهیچههای یک طرف صورت میشود. گاهی اوقات قبل از شروع ضعف، درد خفیفی در پشت گوش احساس میشود. این ضعف میتواند خفیف باشد یا میتواند منجر به بی حرکتی کامل شود که به عنوان فلج شناخته میشود. در سمت ضعیف، علائم زیر ظاهر میشود:
- مشکل در حالات صورت، مانند اخم کردن، پلک زدن یا لبخند زدن
- بی حسی یا احساس سنگینی
- مشکل در بستن چشم و خشک شدن آن
- خشکی دهان یا آب دهان
- اختلال در حس چشایی در جلوی زبان
غذاهای مفید برای فلج بلز
در طول دوره فلج بل، هیچ غذای خاصی وجود ندارد که به درمان یا اصلاح مشکل کمک کند. با این حال، مانند هر بیماری دیگری، حفظ یک رژیم غذایی سالم، مغذی و متعادل مهم است. روی خوردن غذاهای سرشار از مواد مغذی مانند ویتامینها، مواد معدنی، پروتئین و فیبر تمرکز کنید. رژیم غذایی فلج بل باید حاوی مقدار زیادی غلات کامل، میوهها و سبزیجات تازه، محصولات لبنی کم چرب، گوشت بدون چربی، حبوبات و چربیهای سالم باشد. در صورت امکان از غذاهایی که دارای چربی، قند، آرد تصفیه شده، سدیم و کلسترول هستند پرهیز کنید. اگرچه این غذاها مستقیماً اپیزود فلج بل را بدتر نمیکنند، اما از عملکرد بدن در سطح مطلوب خود جلوگیری میکنند که میتواند بهبودی را به تاخیر بیندازد.
مصرف مقدار زیادی ویتامین B12، ویتامین B6 و روی باعث ترمیم و رشد اعصاب میشود. اگرچه مکملهای این ویتامینها در دسترس هستند، اما میتوانید مصرف این مواد مغذی مفید را از طریق انتخابهای غذایی خود نیز افزایش دهید. غذاهای سرشار از ویتامین B12 شامل گوشت گاو، پنیر، غذاهای دریایی، تخم مرغ و شیر است. منابع عالی ویتامین B6 عبارتند از اسفناج، فلفل، گل کلم، موز و کلم بروکلی. برای افزایش مصرف روزانه روی، روی صدف، غذاهای دریایی، گوشت خوک و غلات صبحانه غنی شده با روی تمرکز کنید.
برای درمان فلج بلز از مصرف چه مواد غذایی پرهیز کنیم؟!
از ترکیبات مخلوط، به عنوان مثال، غلات در شیر خودداری کنید. کنترل قوام مخلوط دشوارتر است و میتواند باعث سرفه شود. از غذاهای رشته دار، جویدنی و غذاهای دارای مغز، پوست، (مانند گوجه فرنگی خام، کاهو، گوشت جویدنی، ذرت شیرین، نخود فرنگی، لوبیا پخته شده) خودداری کنید. همچنین مصرف برنج و غذاهای خشک و خرد شده برای افراد مبتلا به فلج بل مشکل است و باعث سرفه میشود.
فلج بلز چگونه درمان میشود؟
اکثر افراد در عرض چند ماه بدون درمان به طور کامل بهبود مییابند. فلج بلز شدید، که در آن یک طرف صورت قادر به حرکت نیست، احتمال دارد به طور کامل بهبود نیابد. اگر علائم کمتر از 48 ساعت طول بکشد، به بیمار کورتیکواستروئید داده میشود که احتمال بهبودی کامل را افزایش میدهد. اگر بیمار دیگر نتواند چشم خود را به طور کامل ببندد، پزشک قطره چشمی یا چسبی برای محافظت از چشم در برابر خشکی بیش از حد تجویز میکند.
کلام آخر
فلج بل (نوعی فلج عصب صورت) با ضعف یا فلج ناگهانی عضلانی در دو طرف صورت به دلیل اختلال در عملکرد عصب جمجمه هفتم (عصب صورت) مشخص میشود. این عصب ماهیچههای صورت را حرکت میدهد، جریان بزاق و اشک را تحریک میکند، امکان تشخیص طعم را در دو سوم جلوی زبان فراهم میکند و عضله مورد نیاز برای شنوایی را کنترل میکند. این میتواند ناشی از یک عفونت ویروسی یا اختلال ایمنی باشد که باعث تورم عصب صورت میشود.