بیوپسی شریان گیجگاهی چرا و چگونه انجام می‌شود؟

به‌احتمال زیاد شما در مورد بیوپسی شنیده‌اید، یا شاید خودتان آن را انجام داده باشید. به‌طورکلی بیوپسی روشی است که طی آن مقدار کمی سلول یا بافت برای معاینه از بدن شما خارج می‌شود. بیوپسی می‌تواند به تشخیص سرطان، بیماری کبد، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و بسیاری از شرایط دیگر کمک کند.یکی از انواع بیوپسی که بیوپسی شریان گیجگاهی (تمپورال) نامیده می‌شود، این روش شامل گرفتن یک قطعه رگ خونی از کنار سر است. بیوپسی شریان گیجگاهی بهترین راه برای شناسایی یک بیماری جدی به نام آرتریت سلول غول‌پیکر (GCA) است که به آن آرتریت تمپورال نیز می‌گویند. تشخیص دقیق و درمان زودهنگام GCA می‌تواند به پیشگیری از عوارضی مانند کوری، آنوریسم و ​​سکته کمک کند.

آرتریت سلول غول‌آسا یا گیجگاهی (GCA) علل، علائم و اهمیت تشخیص

 GCA نوعی واسکولیت است، یک بیماری التهابی که شریان‌ها را درگیر می‌کند. هنگامی که شما GCA دارید، رگ‌های خونی شما باریک می‌شود که می‌تواند جریان خون را کاهش دهد. این بیماری شریان‌های بزرگی مانند آئورت (شریان اصلی که خون را از قلب به بقیه بدن می‌برد) و شاخه‌های آن، از جمله شریان‌های گیجگاهی در سر را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

پزشکان احتمال می‌دهند GCA  یک بیماری خودایمنی است و زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن شما نادرست عمل کند و شروع به حمله به بافت‌های سالم کند. پزشکان دقیقاً مطمئن نیستند که چه چیزی باعث GCA می‌شود، اما ژنتیک و عوامل محیطی احتمالاً در این امر نقش دارند.

سن، جنس و نژاد عوامل خطر برای ابتلا به این بیماری هستند. نکته دیگر این است که این بیماری اغلب در بزرگسالان با حداقل سن 50 رخ می‌دهد و می‌توان گفت زنان دوبرابر مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند.

 حدود نیمی از افراد مبتلا به GCA دارای بیماری به نام پلی‌میالژیا روماتیکا هستند که باعث درد و سفتی در شانه‌ها یا باسن، معمولاً در هر دو طرف بدن می‌شود.علائم اولیه GCA شامل تب، خستگی و ازدست‌دادن اشتها است و اغلب شبیه آنفولانزا است.

علائم شایع دیگر گزارش شده عبارت‌اند از:

• سردردهای ناگهانی و شدید، معمولاً در اطراف شقیقه‌ها
• درد یا حساسیت مداوم پوست سر، یا در ناحیه اطراف شقیقه‌ها
• مشکلات بینایی، از جمله دوبینی، تاری دید، یا ازدست‌دادن بینایی
• درد یا گرفتگی فک، به‌ویژه هنگام جویدن یا صحبت‌کردن
• علائم دیگر ممکن است شامل سرگیجه و مشکلات هماهنگی، درد زبان، گلودرد مداوم و کاهش وزن ناخواسته باشد (اما محدود به آن نمی‌شود).

تشخیص GCA

تعیین دقیق تشخیص GCA می‌تواند دشوار باشد، زیرا علائم مشابه بسیاری از بیماری‌های دیگر است. برای مثال، سردرد مشخصه ممکن است با اختلالات سردرد اشتباه گرفته شود. ناراحتی فک و صورت می‌تواند منجر به تشخیص اشتباه آرتریت مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) (آرتریت فک) شود. ازآنجایی‌که این بیماری در افراد مسن رخ می‌دهد، مشکلات بینایی ممکن است به افزایش سن نسبت داده شود و این‌همه چیز نیست: انواع دیگر واسکولیت، عفونت‌ها، برخی سرطان‌ها و تصلب شرایین شدید (سخت شدن رگ‌های خونی) تنها تعدادی از بیماری‌هایی هستند که GCA می‌تواند آنها را تقلید کند.

ازآنجایی‌که اگر بیماری درمان نشود، عوارض GCA بسیار جدی است، آزمایش کامل و تشخیص دقیق بسیار مهم است. ترسناک‌ترین عارضه GCA نابینایی است، زیرا GCA می‌تواند باعث التهاب شریان‌هایی شود که شبکیه چشم را تأمین می‌کنند. هنگامی که بینایی شما از بین رفت، معمولاً بازنمی‌گردد. GCA همچنین با خطر بالای آنوریسم یا برآمدگی در دیواره‌های ضعیف شریان در طول زندگی مرتبط است. آنوریسم آئورت که بر سرخرگی که خون را از قلب دور می‌کند، تأثیر می‌گذارد، می‌تواند کشنده باشد. سکته مغزی یکی دیگر از عوارض تهدیدکننده زندگی GCA است، اگرچه نسبتاً نادر است.

معاینه فیزیکی

هیچ آزمایشی برای تأیید GCA وجود ندارد. برای کمک به تشخیص، پزشک علائم شما را یادداشت می‌کند و سابقه پزشکی شما را می‌گیرد. آنها همچنین یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهند که تا حدی بر روی شریان‌های شقیقه شما متمرکز است. اگر GCA دارید، ممکن است شریان‌ها سخت یا حساس شوند.

آزمایش‌های خونی

معمولاً، اگر پزشک به GCA مشکوک باشد، اولین آزمایش‌هایی که تجویز می‌شوند، آزمایش‌های خونی هستند که به دنبال التهاب هستند. اینها شامل آزمایش خون نرخ رسوب گلبول‌های قرمز (ESR) و پروتئین واکنشی C (CRP) است. سطوح بالای هر دو نشان‌دهنده التهاب است که GCA را نشان می‌دهد.

تصویربرداری

تصویربرداری ممکن است به تعیین دقیق GCA نیز کمک کند. یک سونوگرافی تخصصی … می‌تواند در برخی از مراکز پزشکی برای ارزیابی التهاب شریان‌های تمپورال و شریان‌های بزرگ در قسمت فوقانی قفسه سینه انجام شود. او می‌افزاید: «اگر پزشک به التهاب آئورت [در قفسه سینه] یا شاخه‌های آن در قفسه سینه و اندام‌های فوقانی مشکوک باشد، ممکن است انواع دیگر مطالعات تصویربرداری نیز انجام شود.

درحالی‌که آزمایش‌های خون و تصویربرداری مفید هستند، یک آزمایش وجود دارد که اغلب بالاتر از همه آزمایش‌ها ارزشمند است.

بیوپسی شریان گیجگاهی

آزمایش استاندارد طلایی برای GCA به طور سنتی یک نمونه‌برداری از شریان گیجگاهی است که التهاب فعال شریان تمپورال را نشان می‌دهد. "اگر پزشک شما توصیه می‌کند که بیوپسی شریان تمپورال انجام دهید، این به‌طورکلی به این معنی است که آنها شک زیادی  به GCA دارند."

آنچه در طول بیوپسی شریان گیجگاهی (تمپورال) اتفاق می‌افتد!

بیوپسی شریان گیجگاهی (تمپورال) یک روش سرپایی است که معمولاً توسط جراح عروق یا جراح چشم انجام می‌شود. شما تحت بیهوشی عمومی قرار نخواهید گرفت یا مجبور نیستید یک شب در بیمارستان بمانید.

برای شروع، جراح پوست اطراف شقیقه‌های شما را در جایی که برش ایجاد می‌کند علامت‌گذاری می‌کند. سپس از بی‌حسی موضعی برای بی حس کردن ناحیه استفاده می‌کنند. یک قطعه کوچک از شریان تمپورال شما برداشته می‌شود و به آزمایشگاه آسیب‌شناسی فرستاده می‌شود. در نهایت، برش شما با منگنه دوخته می‌شود یا بسته می‌شود.

بیوپسی شریان گیجگاهی یک روش سرپایی است

ازآنجایی‌که بیوپسی شریان تمپورال یک روش سرپایی است، پس از اتمام آن می‌توانید به خانه بروید. مسکن‌های بدون نسخه باید برای درمان هرگونه ناراحتی کافی باشند. احتمالاً به شما پماد آنتی‌بیوتیک برای ناحیه برش داده می‌شود که باید آن را تا چند روز پس از عمل خشک نگه دارید. نتایج اغلب در عرض یک هفته برمی‌گردند.

عوارض پس از بیوپسی شریان تمپورال غیرمعمول است و این آزمایش خطرناک به نظر نمی‌رسد. به‌طورکلی این یک روش کم‌خطر در نظر گرفته می‌شود. به‌ندرت، بیماران خونریزی، زخم، جداشدن زخم یا عفونت، یا آسیب عصب صورت را تجربه می‌کنند.

نحوه استفاده از بیوپسی شریان گیجگاهی (تمپورال برای) تشخیص GCA

برای تأیید تشخیص GCA، یک پاتولوژیست بیوپسی شما را بررسی می‌کند، در افراد مبتلا به GCA، برخی از این سلول‌ها که سلول‌های غول‌پیکر نامیده می‌شوند، به طور غیرمعمول بزرگ خواهند بود ازاین‌رو نام آن‌ها به این نام است.

اگرچه بیوپسی شریان تمپورال "فوق‌العاده مفید" است، کامل نیست. دکتر متأسفانه، بیوپسی شریان تمپورال گاهی اوقات می‌تواند در یک بیمار مبتلا به GCA منفی [طبیعی] باشد، زیرا GCA می‌تواند نواحی را در شریان «پرش» کند و برخی از نواحی را بدون تأثیر بگذارد. اگر پزشکان در مورد نتایج شما نامطمئن هستند، ممکن است مجبور شوید یک بیوپسی گیجگاهی دوم انجام دهید - این بار در اطراف شقیقه دیگر.

درمان GCA

درمان زودهنگام آرتریت سلول غول‌پیکر کلیدی برای جلوگیری از عوارض است و معمولاً منجر به نتایج خوبی برای سلامتی می‌شود. پزشک شما معمولاً از داروهای کورتیکواستروئیدی استفاده می‌کند که علائم را به‌سرعت کاهش می‌دهد و احتمال ازدست‌دادن بینایی را کاهش می‌دهد. بیماران اغلب پس از چند روز احساس بهتری پیدا می‌کنند، اما برای کنترل التهاب باید سال‌ها به مصرف دارو ادامه دهند. گاهی اوقات متوترکسات با دوز پایین - که به‌صورت قرص یا تزریقی داده می‌شود - در کنار درمان استروئیدی برای GCA اضافه می‌شود.

مراجعه منظم به پزشک در این دوران حیاتی است، زیرا مصرف طولانی‌مدت کورتیکواستروئید می‌تواند عوارض جانبی جدی مانند پوکی‌استخوان و افزایش خطر عفونت داشته باشد.

توجه داشته باشید:

درمان سریع برای جلوگیری از نابینایی حیاتی است، بنابراین ممکن است قبل از اینکه پزشکتان با انجام آزمایش تأیید کند که GCA دارید، کورتیکواستروئیدها را شروع کنید. برای تأیید تشخیص، بیوپسی شریان تمپورال را می‌توان تا دوهفته پس از شروع درمان انجام داد.