تمام اعضای بدن از سلول تشکیل شده اند زمانی که سلول ها دچار تداخل می شوند و به صورت نامنظم منتشر می شوند تومور ایجاد می شود.تومورهای چشمی نیز مانند بقیه تومور ها می توانند دارای 2 نوع خوش خیم و بد خیم باشند. تومورهای چشم معمولاً تومورهای ثانویه ناشی از سرطان هایی هستند که از سایر قسمت های بدن به ویژه پستان، ریه، روده یا پروستات منتشر شده اند. دو نوع تومور اولیه در خود چشم بوجود می آیند و به عنوان رتینوبلاستوما در کودکان و ملانوم در بزرگسالان شناخته می شوند.
سلولهای سرطانی میتوانند به سایر قسمتهای بدن گسترش پیدا کنند. سلولهای سرطانی چشم گاهی ممکن است به سایر اعضای بدن منتقل شوند که در این حالت به آن متاستاز گفته میشود. زمانی که سرطان از چشم به کبد یا دیگر اعضا سرایت میکند هنوز سرطان چشم نام دارد.
تومورهای چشمی تومورهایی هستند که با چشم مرتبط هستند. تومور مجموعهای از سلولهایی است که به طور غیرطبیعی رشد میکند و میتواند بدخیم (سرطانی) یا خوشخیم (غیر سرطانی) باشد. شایعترین نوع تومور چشم متاستاتیک است - این تومور ثانویه ناشی از سرطان است که از یک قسمت بدن به قسمت دیگر گسترش یافته است و اغلب از ریه، سینه، روده یا پروستات میآید.
اگرچه نادر است، ملانوما چشمی شایعترین تومور اولیه بزرگسالان است که در چشم ایجاد میشود. گاهی اوقات ملانوم "uveal" یا ملانوم "choroidal" نامیده میشود. از سلولهای رنگدانهای در چشم تشکیل میشود و در سه ناحیه اصلی چشم ایجاد میشود: عنبیه، جسم مژگانی و مشیمیه. این سه ناحیه چشم در مجموع "uvea" را تشکیل میدهند. بیشتر ملانومهای چشم در مشیمیه که بین شبکیه و صلبیه قرار دارد رخ میدهد. سایر انواع کمتر شایع تومورهای اولیه داخل چشمی عبارتند از: لنفوم داخل چشمی، رتینوبلاستوما و همانژیوم. سایر سرطانهای نادر چشم شامل ملانوم ملتحمه، کارسینوم پلک و تومور غدد اشکی است.
علائم تومورهای چشمی
علائم تومورهای چشمی متاسفانه در مراحل ابتدایی خود را نشان نمیدهند و همچنین این علائم در کودکان و بزرگسالان متفاوت است.افتادگی پلک، انحرافات چشمی ، بیرون زدگی چشم، درد، دو بینی ،زخم پلک ،کاهش دید ،تورم پلک ، قرمزی شدید چشم از جمله این علائم است. گاهی اوقات در افراد بالغ تومورهای غدد چربی از طریق گل مژه های مکرری که در چشم ایجاد میشود، ظاهر میشوند. علائم زیر در تومور های چشنی شایع تر هستند:
- تغییرات بینایی (تاری دید یا از بین رفتن ناگهانی دید)
- مگس پران ها
- لکه تاریک در حال رشد روی عنبیه
- تغییر اندازه یا شکل مردمک چشم
- قرمزی یا تورم چشم
تومورهای خوش خیم چشم
تومورهای خوشخیم چشم می توانند روی پلک یا داخل دیواره چشم رشد کنند. به این خالهای مشیمیه میگویند که ضایعات رنگدانهای هستند که در داخل چشم یافت میشوند. تومورهای خوشخیم چشم نیز میتوانند از رشد غیرطبیعی رگهای خونی داخل یا اطراف چشم ایجاد شوند که همانژیوم نامیده میشود. همانژیوم مشیمیه شایعترین نوع تومور غیرسرطانی چشم است. علائم میتواند شامل قرمزی یا تغییرات بینایی باشد.
تومورهای بدخیم چشم
انواع مختلفی از سرطانها میتوانند روی چشم تأثیر بگذارند. سرطانهای مداری بر روی بافتهای اطراف کره چشم (به نام اربیت)، از جمله ماهیچههایی که کره چشم را حرکت میدهند و اعصاب متصل به کره چشم تأثیر میگذارد. ساختارهای آدنکس شامل پلکها و غدد اشکی است. سرطانهایی که در این بافتها ایجاد میشوند، سرطان آدنکس نامیده میشوند.
ملانومهای بدخیم معمولاً از خالهای ساده تشکیل میشوند، به همین دلیل است که باید اغلب آنها را برای تغییرات بررسی کنید. اگر خال در داخل یا نزدیک چشم خود دارید، باید به طور منظم معاینه شود. همه موارد سرطان چشم علائمی ندارند، اما موارد زیر ممکن است وجود داشته باشد:
- جرقههای نور
- از دست دادن بینایی
- اجسام شناور
- مردمک نامنظم
- گلوکوم
تشخیص زودهنگام سرطان اغلب گزینههای درمانی بیشتری را امکان پذیر میکند. اگرچه همه سرطانهای چشم را نمیتوان به موقع تشخیص داد، اما برخی از انواع سرطانهای چشم علائم قابل توجهی دارند. برنامهریزی منظم برای معاینه چشم بسیار مهم است، زیرا بسیاری از بیماریهای چشمی علائمی ندارند.
اگر پزشک تشخیص دهد که فرد در معرض خطر بیشتری برای ملانوم چشم است، ممکن است به فرد توصیه شود که هر سال یک معاینه چشم انجام دهد - ملانوم چشم اغلب در طول معاینات معمول یافت میشود.
عوامل خطر برای سرطان چشم
سن و نژاد
ملانوم اولیه داخل چشمی عموماً در افراد بالای 50 سال با میانگین سنی تشخیص 55 سال ایجاد میشود. این نوع سرطان چشم در کودکان و افراد بالای 70.8 سال نادر است. همچنین در افراد سفیدپوست بیشتر و در سیاه پوستان کمتر دیده میشود. (مردان و زنان به یک اندازه تحت تأثیر ملانوم داخل چشمی قرار میگیرند.)
تاریخچه پزشکی
کارسینوم سلول بازال، کارسینوم سنگفرشی، کارسینوم سباسه و ملانوم بدخیم همه انواع سرطان پلک هستند. افرادی که دارای رنگدانههای اضافی در چشم یا پوست اطراف چشم، لکه هایی مانند خال در چشم، یا خالهای مسطح متعدد که شکل یا رنگ آنها نامنظم است، بیشتر در معرض ابتلا به ملانوم داخل چشمی هستند.
سابقه خانوادگی
ملانوم داخل چشمی نیز گاهی در خانواده ها دیده میشود. معمولاً به دلیل جهش یا تغییر در یک ژن ایجاد میشود. نور خورشید یا برخی مواد شیمیایی ممکن است خطر ایجاد ملانوم داخل چشمی را افزایش دهد. رتینوبلاستوما یک سرطان چشم است که کودکان خردسال را تحت تاثیر قرار میدهد و به دلیل یک جهش ژنتیکی ایجاد میشود. 10 این سرطان از شبکیه، بافت حساس به نور پشت چشم شروع میشود. سلولهای عصبی شبکیه شروع به رشد و تکثیر میکنند، سپس معمولاً به داخل چشم و احتمالاً به سایر قسمت های بدن پخش میشوند.
اگر هر یک از عوامل خطر مرتبط با سرطان چشم را دارید، باید هر سال برای معاینه کامل به چشم پزشک مراجعه کنید. همچنین حتما با استفاده از عینک آفتابی از چشمان خود در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) محافظت کنید. اگر خال غیرمعمول یا رشد پوست دیگری روی چشم یا اطراف چشم خود مشاهده کردید، با چشم پزشک خود مشورت کنید.
تشخیص تومور چشم
تومورهای چشم علاوه بر آسیب دیدن ، می توانند به عصب بینایی ، مغز و بقیه نقاط بدن نیز سرایت کنند. بنابراین ، تشخیص و درمان به موقع از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. برای تشخیص تومورهای چشمی علاوه بر معاینه متخصص چشم، انجام سی تی اسکن ،ام آر ای ،فتوگرافی رنگی ،نمونه برداری ،پت اسکن ، آنژیوگرافی فلورسنت لازم است. در اینجا برخی از آزمایشاتی که ممکن است لازم باشد شرح داده شده است :
سونوگرافی: برای این آزمایش ، دستگاه سونوگرافی در مقابل پلک یا کره چشم قرار می گیرد.این دستگاه امواج صوتی را ایجاد میکند و همانطور که از بافت خارج میشود ،بازخوردی را دریافت می کند . این بازخورد به صورت تصویری روی صفحه کامپیوتر ساخته میشوند.
آنژیوگرافی: برای این آزمایش رنگ مخصوصی از طریق ورید بازو تزیرق میشود و در خون قرار میگیرد. سپس با استفاده از نور خاصی که باعث درخشندگی رنگ میشود ، عکس های پشت چشم گرفته می شود. این رنگ اجازه میدهد تا دکتر رگهای خونی داخل چشم را ببیند.
اسکن CT یا CAT: در این آزمایش از اشعه ایکس برای تهیه تصاویر دقیق از قسمت داخلی بدن بیمار استفاده میشود. با استفاده از آن میتوان میزان گسترش تومور را بررسی کرد.
اشعه ایکس قفسه سینه: با اشعه ایکس متاستاز سرطان به ریه ها مورد بررسی قرار میگیرد.
اسکن ام.آر.آی: این آزمایش به جای اشعه ایکس از امواج رادیویی و آهن رباهای قوی برای تهیه تصاویر دقیق استفاده می کند. این آزمایش برای بررسی تومورهای چشم بسیار مناسب است و ممکن است برای دیدن گسترش سرطان مورد استفاده قرار گیرد.
بیوپسی: در نمونه برداری ، پزشک یک قطعه کوچک از بافت را بیرون می کشد تا سلولهای سرطانی را بررسی کند. برای ملانومای چشم اغلب بیوپسی لازم نیست زیرا پزشک از طریق معاینه چشم و آزمایشات تصویربرداری می تواند ملانومای چشم را تشخیص دهد.
انواع درمان تومور های چشمی
درمان به مکان تومور، اندازه تومور، میزان بینایی فرد در چشم درگیر و در چشم سالم، سن و … بستگی دارد. برای درمان باید در صورت امکان با انجام جراحی چشم تومور را به صورت کامل خارج کرد. گاهی اینکار به علت اتصال تومور به اعصاب و عضلات چشم امکان پذیر نیست. در این حالت پخشی از تومور خارج می شود و باقی آن بسته به نوع تومور توسط پاتولوژی درمان میشود. در بعضی از تومور ها درمانهایی مانند رادیوتراپی ، شیمی درمانی و لیزر درمانی لازم است. در صورتی که تومور دیر تشخیص داده شود منجر به تخلیه چشم میشود.
در چنین شرایطی که دچار تومور های چشمی شدهاید، یهترین کار مراجعه به یک متخصص و جراح چشم است. دکتر محمد طاهر رجبی با انجام هزاران جراحی در این زمینه میتواند به بیماران کمک نماید. جهت معاینه توسط دکتر رجبی روز های زوج از ساغت 17 الی 20 با شمارههای موجود در سایت تماس بگیرد. با توجه به این که تعداد تماسهای تلفنی بسیار بالاست، پیشاپیش از صبوری شما متشکریم.
پرتو درمانی
پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی (مانند اشعه ایکس) برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده میکند. این روش یک درمان رایج برای سرطان چشم است. روش های مختلفی برای انجام درمان های پرتوی وجود دارد. اگر پزشک شما پرتودرمانی را پیشنهاد میکند، در مورد اینکه چه عوارضی ممکن است رخ دهد از او سوال کنید. شایعترین عارضه پرتودرمانی آسیب چشم است. آسیب ممکن است دید فرد را تغییر دهد. بیشتر عوارض جانبی پس از پایان درمان بهتر می شوند. بعضی از موارد ممکن است بیشتر طول بکشد. با پزشک خود درباره این عوارض ها صحبت کرده و انتظارات خود را مطرح نمایید. ممکن است روش هایی برای کاهش عوارض جانبی وجود داشته باشد.
درمانهای لیزری
از لیزر میتوان برای گرم کردن و از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده کرد. از این روش درمانی میتوان برای درمان برخی ملانوماهای چشم استفاده کرد. گاهی اوقات از درمان های لیزر همراه با پرتودرمانی برای ملانوم چشم استفاده میشود. روش های درمانی با لیزر نیز می توانند به چشم آسیب برسانند و دید فرد را تغییر دهند.
عمل جراحی
برای درمان برخی از ملانوماهای چشم ممکن است از جراحی استفاده شود. انواع مختلفی از جراحی وجود دارد. نوع مورد استفاده بستگی به محل سرطان، اندازه و میزان گسترش آن دارد. برخی از انواع جراحی می تواند دید فرد را تغییر دهد. در برخی ممکن است چشم و بافت های اطراف به طور کامل تخلیه شود. از پزشک خود بپرسید که به چه نوع جراحی نیاز دارید. هر نوع جراحی می تواند خطرات و عوارض جانبی داشته باشد. حتماً از پزشک بپرسید که انتظار شما چیست. اگر مشکلی دارید ، پزشکان را در جریان بگذارید. پزشكانی كه افراد مبتلا به سرطان چشم را درمان می كنند باید بتوانند در صورت بروز مشكلات به شما كمك كنند.
شیمی درمانی
شیمی درمانی ، استفاده از داروهایی برای درمان سرطان است. داروها اغلب از طریق سوزن به ورید تزریق شده و یا به صورت خوراکی مصرف میشوند. این داروها وارد خون میشوند و از طریق آن در بدن پخش می شوند. شیمی درمانی اغلب به صورت دوره ای تجویز میشود. هر دوره از درمان با وقفه همراه است. درمان ممکن است ماهها طول بکشد. شیمی درمانی می تواند احساس خستگی، مشکلات معده و ریزش مو را در بیمار ایجاد کند. اما این مشکلات پس از پایان درمان از بین می روند. روشهایی برای درمان اکثر عوارض جانبی شیمیایی وجود دارد. اگر عوارض جانبی دارید ، با پزشک خود مشورت نمایید.
هنگامی که به سرطان مبتلا هستید ممکن است در مورد روش های دیگر درمان سرطان یا درمان علائم خود بشنوید که اغلب درمان های استاندارد پزشکی نیستند. این روشهای درمانی ممکن است شامل ویتامینها ، گیاهان ، رژیم های غذایی و سایر موارد باشد. بهتر است برای جلوگیری از بدتر شدن علائم و عوارض، قبل از مصرف آنها حتما با متخصص صحبت نمایید. برخی از آن ها کمک کننده شناخته شده اند ، اما بسیاری از آنها آزمایش نشدهاند. برخی نشان دادهاند که کمکی نمیکنند. حتی تعدادی مضر شناخته شدهاند.
انواع تومورهای چشمی
تومور های چشمی انواع مختلفی دارند اما برخی از موارد زیر از شایع ترین آنها هستند:
ملانومای چیست؟؟
از شایعترین تومورهای چشمی در بین بزرگسالان که نوعی اختلال در سلول های پوستی تولید کننده ملانم است.بعد از پوست ، چشم به دلیل داشتن سلولهای پوستی تولید کننده ملانین شایعترین محل بروز ملانوماست. این نوع سرطان معمولا علائم زود هنگام ندارد و این باعث ایجاد مشکل در تشخیص میشود. اگر ملانوم به موقع تشخیص داده شود نتایج درمان امیدوارکننده است اما در صورت تشخیص دیر هنگام ممکن است تومور به اندام های دیگر سرایت کند.
ملانومای داخل چشمی اولیه معمولاً از لایه میانی چشم شروع می شود که به آن یووآ میگویند. ملانوما همچنین می تواند از سایر نقاط چشم مانند ملتحمه( یک پوشش شفاف و نازک روی قسمت سفید چشم ) شروع شود. به این ملانوم ملتحمه گفته میشود.
رتینوبلاستما چیست؟
از شایع ترین تومورهای چشمی در کودکان است. این تومور در هر سنی اتفاق میافتد ولی در کودکان زیر 5 سال رایجتر است. رتینوبلاستما یک تومور بدخیم بافت شبکه چشم (افت حساس به نور چشم ) است. علت این بیماری جهش ژنی در سلولهای کنترل کننده بینایی است که یک مورد در هر هزار نفر اتفاق میافتد گاهی تنها روش درمان این نوع تومور تخلیه چشم توسط چشم پزشک است در غیر این صورت کشنده است. رتینوبلاستوما در هر دو چشم اتفاق میافتد. در حالی که علائم در اوایل بیماری مشخص نیست ، افزایش درد و کاهش بینایی در نهایت مشکل را نشان میدهد. ملانوم بدخیم غالباً در بزرگسالان 60 تا 65 سال اتفاق میافتد که ناشی از رشد کنترل نشده سلولهایی به نام ملانوسیت است. انواع رتینوبلاستما شامل موارد زیر می باشد :
- ارثی :از راه ژن و به طور ارثی منتقل میشود و معمولا در سنین کمتری ظاهر میشود.
- غیر ارثی:ارثی نیست و معمولا در یک چشم بروز میکند.
سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید
- به نظر شما چه درمانی برای من بهتر است؟
- هدف از این درمان چیست؟ فکر می کنید میتواند تومور را درمان کند؟
- آیا درمان شامل جراحی خواهد بود؟ اگر چنین است ، چه کسی جراحی را انجام میدهد؟
- جراحی چگونه خواهد بود؟
- آیا به انواع دیگر درمان نیز احتیاج دارم؟
- این روش های درمانی چگونه خواهد بود؟
- هدف این روشهای درمانی چیست؟
- آیا درمان نحوه دید من را تغییر میدهد؟
- چه عوارض دیگری می توانم از این روش های درمانی داشته باشم؟
- در مورد عوارض جانبی ممکن است چه کاری انجام دهم؟
- آیا یک آزمایش بالینی وجود دارد که برای من مناسب باشد؟
- در مورد ویتامینها یا رژیمهایی که دوستان به من میگویند چطور؟ چگونه میتوانم از ایمن بودن آنها مطلع شوم؟
- چه زمانی نیاز به شروع درمان دارم؟
- برای آمادهشدن برای درمان چه کاری باید انجام دهم؟
- آیا میتوانم کاری انجام دهم که به درمان بهتر کمک کند؟
- مرحله بعدی چیست؟
بعد از درمان چه اتفاقی خواهد افتاد؟
بعد از اتمام درمان مسلما خوشحال خواهیدشد اما سخت است که نگران بازگشت سرطان نباشید. حتی وقتی سرطان هرگز برطرف نشود، مردم هنوز نگران آن هستند. به طر کای بعد از اتمام درمان باید برای معاینات ماهانه با هفتگی به پزشک خود مراجعه نمایید. فواصل بین معاینات با توجه به شرایط هر بیمار مشخص می شود. هر چه زمان بیشتری از این معاینات بگذرد و بیماری برطرق شده باشدف این فواصل افزایش می یابد.شما نمی توانید این واقعیت را که تومور دارید تغییر دهید. چیزی که میتوانید تغییر دهید این است که بقیه زندگی خود را چگونه بگذرانید. انتخاب های سالم و احساس خوبی که میتوانید داشته باشید، بسیار حائز اهمیت است.
خیلی عالی و کامل، ممنون از شما پنجه طلا
درود به شرفت بزرگ مردی میتونم به جرعت بگم بهترین هستی